Adli Açıdan Önemli Diptera (Sinek) Familyaları

Diptera (Sinek) Familyaları

Adli Açıdan Önemli Diptera (Sinek) Familyaları

Familya: Calliphoridae

Orta boylu sineklerin bulunduğu geniş bir familyadır. Tüm dünyada yayılış gösteren bu familyanın 1000’e yakın türü teşhis edilmiştir. Ev sinekleri ve et sinekleri ile birlikte adli çalışmalarda en önemli sineklerdir. İnsanlarla iç içe yaşama son derece adapte olmuş bu böcekler proteince zengin maddelerin bozulduğu yerleri yaklaşık 2 km mesafeden bularak hemen yumurta bırakırlar. Bu familya yeşil renkli sinekleri (Phaenica cinsi), mavi renkli sinekleri (Calliphora cinsi) ve oyucu kurt sineklerini (Cochliomyia cinsi) içermektedir. Adli açıdan önemlerine ek olarak bu familya besin zincirinde ve omurgalı cesetlerinin parçalanmasıyla ekolojik dengenin sürekliliğinin sağlanması açısından son derece önemlidirler.

Familya: Sarcophagidae 

Oldukça geniş bir familya olan Sarcophagidae’nin 2000’in üzerinde teşhis edilmiş türü bulunmaktadır. Paleartrik Bölgede ise yaklaşık olarak 330 türü bilinmektedir. Tropikal ve sıcak bölgeler de dâhil olmak üzere tüm dünya üzerinde temsil edilen bir familyadır. Erginler nektara yöneldiklerinden, sıklıkla çiçekler üzerinde bulunmaktadırlar. Ergin sinekler diğer tatlı besinlerle de beslenmektedirler. Familyanın Latince ismi “Et Yiyen” anlamına gelmektedir. Larvalarının her türlü hayvansal materyalle beslenmesi nedeniyle familyaya bu isim verilmiştir. Cesetle beslenmelerine ek olarak, kokuşmuş ve tamamen çürümüş etlerle de beslenmektedirler. Birçok türünün miyazis etkeni olduğu ve birçok hastalığın mekanik vektörleri oldukları bilinmektedir. Et sineklerinin birçok türünün diğer böceklerde, özellikle Hymenoptera ordosuna ait türlerde ve omurgalılarda parazit olarak yaşadıkları bilinmektedir. Bir türü ise ormanlarda zararlı tırtıllarla doğal savaşta yararlı olduğu tespit edilmiştir.

Familya: Muscidae

Ev sinekleri Dünya çapında yayılış gösteren oldukça geniş bir familyaya sahiptirler, Dünya üzerinde yaklaşık 3000, Palearktik Bölgede ise 800 türü bilinmektedir, fakat birbirlerine çok benzediklerinden sistematik olarak ayrılmaları oldukça zor olmaktadır. İnsanlarla iç içe yaşadıklarından birçok tür doğal yaşam alanından çok farklı olan ortamlarda yaşamaya adapte olabilmektedir. Karasineklerin adli ve medikal açıdan oldukça büyük önemleri vardır. Buna ek olarak bir türünün Afrika uyku hastalığının vektörü olduğu bilinmektedir. Karasineklerin habitat seçimi, davranışları ve besin tercihleri oldukça çeşitlilik göstermektedir. Çünkü ergin bireyler çürümekte olan bitkisel ve hayvansal materyallerle, bitki polenleriyle, dışkıyla hatta kanla bile beslenmektedir. Bu beslenme farklılıkları yayılışlarını doğrudan etkilemektedir. Bu beslenme alışkanlıkları ve insanlarla iç içe yaşamaları nedeniyle typhoid, anthrax ve birçok hastalık etkeninin taşınmasında rol oynamaktadırlar.

Familya: Piophilidae 

Peynir sinekleri yalnızca 69 türden oluşan küçük bir familyadır. Fakat dünya üzerinde sıcaklığa bağlı olarak büyük farklılıklar gösterirler. Erginleri metalik mavi-siyah renkli, 2,5- 7 mm. büyüklüğündedir. Peynir sinekleri çok zararlı böcekleridir. Yumurtalarını yağlı et, peynir, insan ve hayvan derileri üzerine ya da girintilerine bırakırlar. Genellikle yumurtalarını koymak ve beslenmek için protein bakımından zengin kaynakları tercih ederler. Peynir sineği ismi peynirlerde gözlenen bir türden kaynaklanmaktadır. Larva anal segmentine ve ağız parçalarını bir araya getirerek halka şeklinde bir yapı alıp daha sonra açılarak sıçrama şeklinde bir hareket yapar. Bu hareketle 3-4 cm.’lik larva lateral olarak 8-10 cm hareket edebilir. Bu zıplama davranışı etkili bir kaçma mekanizma olarak kullanılır aynı zamanda göç de yapabilmektedirler.

Familya: Scathophagidae 

Bu sinekler kanat kaidelerinde iyi gelişmiş bir çift pulcuğun ve baş iskeletlerinde kendine özgü skleritlerin düzeninin olması ile tanınırlar. Tezek sinekleri dünya çapında 250 tür Palearktik Bölgede ise 100 tür ile temsil edilmektedirler. Tezek sinekleri kırmızı ya da sarı renkli yoğun kıllı bir vücuda sahiptirler. Boyları10 mm kadar olabilir. Bazı türleri çürümekte olan hayvansal ve bitkisel materyallere yönelirler ve larvaları çoğunlukla çürümüş cesetlerde gözlenir. Scathophaga cinsinin larvaları tezeklerle beslenir fakat çürüyen cesetler üzerinde de tespit edilmişlerdir.

Familya: Sepsidae 

Sepsidler dünya çapında yayılışa sahiptir. 240 türle temsil edilen bu familya, birey sayısı bakımından da oldukça zengindir. İnce ve narin vücut yapıları ile karıncalara benzerler. Başları yuvarlak, vücutları parlak siyah, pembemsi veya kırmızımsı renkli sineklerdir, kanat uçları koyulaşmıştır. Büyüklükleri 4 mm.’den büyük olmaz. Başın bir boyun ile toraksa bağlanması, abdomenin ilk segmentinin bel gibi bir yapı kazanması ile karakteristik bir vücut yapısı kazanmışlardır. Bu özellikleri ile kolaylıkla ayırt edilebilmektedirler.

Familya: Sphaeroceridae

Küçük tezek sinekleri, kozmopolitan bir dağılışa sahiptirler. Palearktik Bölgede 200’e yakın türle temsil edilmektedir. Oldukça küçük yapılı olan bu sineklerin boyları 1-5 mm. arasında değişir. Siyah ya da koyu kahverengi renkli bu sinekler, arka Tarsuslarının kaide segmentlerinin kısalmış ve genişlemiş olmasıyla diğer sineklerden ayrılırlar. Taksonomik karakterleri olan kanat damarlanmaları ve bacak yapıları teşhis edilmelerinde önemli özellikleridir.

Familya: Stratiomyidae 

Silahlı sinekler 5 ila 20 mm. arasında büyüklükte teşhis edilmiş 250 tür ile temsil edilmektedirler. Ergin bireyler yabani arılar gibi kahverengi ya da yeşil koyu zemin üzerine sarı veya beyaz şeritler taşırlar. Savaşçı sineklerin antenleri üç parçadan oluşmaktadır ve en uç segment uzamış, uzun kıllarla kaplanmıştır. Ergin sinekler sıklıkla çürüyen bitkisel ve hayvansal materyaller kadar nektarlı bitkilerin ve nemli vejetasyonun üzerinde bulunurlar.

Familya: Phoridae 

Kamburlu sinekler dünya çapında 2500 türe sahip geniş bir familyadır. Vücut yapılarının çok farklı olması, birçok türünün kanatsız olması ve ekolojik uyumlarının çok farklı olması nedeniyle sınıflandırılmaları zor olmaktadır. Büyüklükleri 0,5-6 mm arasında değişmektedir. Özellikle yandan bakıldığı zaman toraks kısmının kambur şeklinde görülmesi, kanadın ön üç damarının kalınlaşması ve tüm enine damarların körelmesi ile kolaylıkla tanınırlar.

Familya: Psychodidae 

Sık ve pul şeklindeki kıllanmaları, özellikle kanatlarındaki kıllanmalar nedeniyle güve gibi görünürler. Ayrıca kanatların abdomen üzerinde çatı gibi durması bu izlenimi arttırmaktadır. Dünya çapında yayılış gösteren bu familyanın 90’ın üzerinde teşhis edilmiş türü bulunmaktadır. Oldukça küçük canlılardır boyları 3-4 mmkadardır. Larvalar nemli ortamlarda gelişirler ve boyları 10 mm.’ye kadar ulaşabilmektedir.

Familya: Syrphidae

Syrphidler genel olarak çiçeklerle alakalıdırlar ve şekerli besinler ile beslenirler. Larvası avcılık, detritivorluk ve otoburluk olmak üzere çeşitli şekillerde beslenir.